PUPUH V
K I N A N T H I
1. Mangka kantining
tumuwuh, salami mung awas eling, eling lukitaning alam, wedi weryaning dumadi,
supadi niring sangsaya, yeku pangreksaning urip.
Padahal bekal hidup, selamanya waspada
dan ingat, Ingat akan pertanda yang ada di alam ini, Menjadi kekuatannya
asal-usul, supaya lepas dari sengsara.Begitulah memelihara hidup.
Dene
panentu gesang, ing salawas-lawase waspada lan eling, elinga marang tandha sing
ana ing alam, Kang kekuatan asal, supaya uwal saka sengsara.Begitulah ngreksa
urip
2.
Marma den taberi
kulup, angulah lantiping ati, rina wengi den anedya, pandak-panduking pambudi,
bengkas kahardaning driya, supadya dadya utami.
Maka rajinlah anak-anakku, Belajar
menajamkan hati, Siang malam berusaha, merasuk ke dalam sanubari, melenyapkan
nafsu pribadi, Agar menjadi (manusia) utama.
3.
Pangasahe sepi
samun, aywa esah ing salami, samangsa wis kawistara, lalandhepe mingis-mingis,
pasah wukir reksa muka, kekes srabedaning budi.
Mengasahnya di alam sepi (semedi), Jangan berhenti selamanya, Apabila sudah
kelihatan, tajamnya luar biasa, mampu mengiris gunung penghalang, Lenyap semua
penghalang budi.
4.
Dene awas
tegesipun, weruh warananing urip, miwah wisesaning tunggal, kang atunggil rina
wengi, kang mukitan ing sakarsa, gumelar ngalam sakalir.
Awas itu artinya, tahu penghalang kehidupan, serta kekuasaan yang tunggal, yang
bersatu siang malam, Yang mengabulkan segala kehendak, terhampar alam semesta.
Awas
kwi artine, ngerti alangan urep, lan kuasane kang tunggal, kang dadi siji awan bengi,
kang ngabulake kabeh kekarepan, gumelar alam semesta.
5.
Aywa sembrana
ing kalbu, wawasen wuwus sireki, ing kono yekti karasa, dudu ucape pribadi,
marma den sembadeng sedya, wewesen praptaning uwis.
Hati jangan lengah, Waspadailah kata-katamu, Di situ tentu terasa, bukan ucapan
pribadi, Maka tanggungjawablah, perhatikan semuanya sampai tuntas.
Ati ora oleh acuh, waspada marang omonganmu, ing kono mesti
krasa, udu omongan pribadi, banjur tanggungjawabben,
gatekna kanthi rampung.
6.
7.
Sirnakna semanging kalbu, den waspada ing pangeksi, yeku dalaning kasidan,
sinuda saka satitik, pamotahing nafsu hawa, jinalantih mamrih titih.
Sirnakan keraguan
hati, waspadalah terhadap pandanganmu, Itulah caranya berhasil, Kurangilah
sedikit demi sedikit godaan hawa nafsu, Latihlah agar terlatih.
8.
Aywa mamatuh malutuh, tanpa tuwas tanpa kasil, kasalibuk ing srabeda, marma
dipun ngati-ati, urip keh rencananira, sambekala den kaliling.
Jangan terbiasa
berbuat aib, Tiada guna tiada hasil, terjerat oleh aral, Maka berhati-hatilah,
Hidup ini banyak rintangan, Godaan harus dicermati
9.
Upamane wong lumaku, marga gawat den liwati, lamun kurang ing pangarah,
sayekti karendet ing ri, apese kasandhung padhas, babak bundhas anemahi.
Seumpama orang
berjalan, Jalan berbahaya dilalui, Apabila kurang perhitungan, Tentulah
tertusuk duri, celakanya terantuk batu, Akhirnya penuh luka.
10.
Lumrah bae yen kadyeku, atetamba yen wis bucik, duwea kawruh sabodag, yen
ta nartani ing kapti, dadi kawruhe kinarya, ngupaya kasil lan melik.
Lumrahnya jika seperti
itu, Berobat setelah terluka, Biarpun punya ilmu segudang, bila tak sesuai
tujuannya, ilmunya hanya dipakai mencari nafkah dan pamrih
11.
Meloke yen arsa muluk, muluk ujare lir wali, wola-wali nora nyata, anggepe
pandhita luwih, kaluwihane tan ana, kabeh tandha-tandha sepi.
Baru kelihatan jika
keinginannya muluk-muluk, Muluk-muluk bicaranya seperti wali, Berkali-kali tak
terbukti, merasa diri pandita istimewa, Kelebihannya tak ada, Semua bukti sepi.
12.
Kawruhe mung ana wuwus, wuwuse gumaib baib, kasliring titik tan kena,
mancereng alise gatik, apa pandhita antige, kang mangkono iku kaki.
Ilmunya sebatas mulut,
Kata-katanya di gaib-gaibkan, Dibantah sedikit saja tidak mau, mata membelalak
alisnya menjadi satu, Apakah itu pandita palsu, yang seperti itu
anakku.
13.
Mangka ta kang aran laku, lakune ngelmu sajati, tan dahwen pati openan, tan
panasten nora jail, tan njurungi ing kaardan, amung eneng mamrih ening.
Padahal yang disebut
“laku”, sarat menjalankan ilmu sejati, tidak suka omong kosong dan tidak suka
memanfaatkan hal-hal sepele yang bukan haknya, Tidak iri hati dan jail, Tidak
melampiaskan hawa nafsu. Sebaliknya, bersikap tenang agar menggapai keheningan
jiwa
14.
Kunanging budi luhung, bangkit ajur ajer kaki, yen mangkono bakal cikal,
thukul wijining utami, nadyan bener kawruhira, yen ana kang nyulayani.
Luhurnya budipekerti,
pandai beradaptasi, anakku, Demikian itulah awal mula, tumbuhnya benih
keutamaan, Walaupun benar ilmumu, bila ada yang mempersoalkan..
15.
Tur kang nyulayani iku, wus wruh yen kawruhe nempil, nanging laire angalah,
katingala angemori, mung ngenaki tyasing liyan, aywa esak aywa serik.
Walau orang yang
mempersoalkan itu, sudah diketahui ilmunya dangkal, tetapi secara lahir kita
mengalah, berkesanlah persuasif, sekedar menggembirakan hati orang lain. Jangan
sakit hati dan dendam
16.
Yeku ilapating wahyu, yen yuwana ing salami, marga wimbuh ing nugraha,
saking heb kang Maha Suci, cinancang pucuking cipta, nora ucul-ucul kaki.
Begitulah sarat
turunnya wahyu, Bila teguh selamanya, dapat bertambah anugrahnya, dari sabda
Tuhan Mahasuci, terikat di ujung cipta, tiada terlepas-lepas anakku.
17.
Mangkono ingkang tinamtu,tampa nugrahaning Widhi, marma ta kulup den bisa,
mbusuki ujaring janmi, pakoleh lair batinnya, iyeku budi premati.
Begitulah yang digariskan,
Untuk mendapat anugrah Tuhan. Maka dari itu anakku bisalah, kalian pura-pura
menjadi orang bodoh terhadap perkataan orang lain, nyaman lahir batinnya, yakni
budi yang baik.
18.
Pantes tinulad tinurut, laladane mrih utami, utama kembanging mulya, kamulyaning
jiwa dhiri, ora yen ta ngeplekana, lir leluhur nguni-uni.
Pantas menjadi suri
tauladan yang ditiru, Wahana agar hidup utama, utama yang akan berbunga
kemuliaan, kemuliaan jiwa raga. Walaupun tidak persis, seperti nenek moyang
dahulu.
19.
Ananging ta kudu-kudu, sakadarira pribadi, aywa tinggal tutuladan, lamun
tan mangkono kaki, yekti tuna ing tumitah, poma kaestokna kaki.
Tetapi harus giat
berupaya, sesuai kemampuan diri, Jangan melupakan suri tauladan, Bila tak
berbuat demikian itu anakku, pasti merugi sebagai manusia. Maka lakukanlah
anakku
jangan lupa like & koment ya.....
Makasih banyak... Sangat membantu....
ReplyDeleteDiperbaiki lagi editingnyaπ
ReplyDeletesiap kakak
DeleteArtine tembang driya
ReplyDeleteSanubari
DeleteTerimakasih kakak
ReplyDeleteTerimakasih sangat membantu
ReplyDeletetq
ReplyDeleteTlg dikasih amanatnya juga kak per bait tembangnya
ReplyDeleteSuwun lurr
ReplyDeleteCarikan purwakanthi nya dong lur yang nmr 2
ReplyDeletepandak-panduking
DeleteTerima kasih kakak
ReplyDeleteDen artinya apa kak
ReplyDeleteTerima kasih kang
ReplyDeleteMatur suwun geh π
ReplyDeleteMatur nuwun lur
ReplyDeleteDen andeya tegese
ReplyDeleteAku
Matur nuwun ππ
ReplyDeleteMatur nuwun sangett kakππ»ππ»
ReplyDeleteMatur suwun
ReplyDeleteMatur nuwun
ReplyDeleteMatur suwun kaa, semoga ilmunya bermanfaat..ππ
ReplyDeleteOke
ReplyDeletematur suwon. sangat membantu
ReplyDelete